Minggu, 12 Januari 2014

sang hyang mahajnana


Shiva Buddha Indonesia
Publikasi naskah-naskah lontar Jawa bahasa kawi tentang agama Shiva dan Budha.
Senin, 02 Agustus 2010

Sang hyang mahajnana
Awighnam astu

Ri sdeng sang kumara mangaji ri bhatara guru tumangaken sang hyang mahajnana manembah ta sira ri bhatara ling nira om namah siwaya ri tlas nira manembah ujar ta sira ling nira.

Artinya :

Pada saat sang hyang kumara sedang belajar kepada Sang Hyang Guru, saat mebahas mengenai Sang Hyang Maha Jnana , lalu menyembahlah beliau kepada bhatara guru, “ Om Namah Siwaya “ setelah selesai menyembah lalu bersabdalah Sang Hyang Kumara kepada beliau , katanya :

Wyapto hi sarwwabhawesu sarire smin saririnam
Kayena manasa subham tasmai maya samudahrtam. 1

Sajna bhatara ksantawyakna hiking panembah ranak bhatara mwang katattwan sang hyang lyabing rat kabeh pnuh ring jagat mwang syawak ning atma natha kahanan bhatara apan mangkana pwa kadiwwyan bhatara ya ta matangnyan panembah nghulun hyang mami karana ning hulun sumembah ri paduka hyang mami ikeng awak ning hulun henakagran bhakti ring bhatara mwang wuwus ning hulun rahayu lawan enak embek rahayu anak hyang mami.


Artinya :

Ampunkanlah ananda paduka , maafkanlah atas kekurangan sembah bhakti hamba , dan tidak selayaknya kepada yang menguasai seluruh dunia tanpa kecuali dan menguasai semua atma paduka adalah raja segala raja yang memenuhi alam semesta , paduka juga meresap kedalam seluruh jiwa setiap mahluk, sebab itulah yang menjadi keagunganmu, itulah sebabnya hamba memujamu , sebab padukaah yang menjadi asal dari semua mahluk ermasuk ananda, hamba memuamu dengan segala ketulusan dan kerendahan hati hamba , segala perkataan yang baik , pikiran serta perbuatan yang baik semoga ananda mendapatkan kebahagiaan.

Kim nu suptam sarire smin kim nu jagarti jagrate
Kim nu gatam dasadisi kim nu jarati jiryyati. 2

Sajna hyang mami aparan teki maturu ngkeng sarira aparan teki matanghi wih mwang aparan teki mahas ngkeng sarira lawan paran teki masyuh ngkeng awak mangkana takwan sang kumara ring bhatara dewa uwaca sumahur bhatara ling nira

Artinya :
Ampunkanlah hamba paduka , apakah yang menyebabkan merasuki kedalam tubuh, apa yang menyebabkan tubuh ini bangkit, apakah yang menyebabkan merasuk kedalam tubuh dan meninggalkan tubuh ini, demikianlah pertanyaan Sang Hyang Kumara kepada Dewa Siwa, lalu bersabdalah beliau :

Dasendriyani suptani wayuragnis ca jagrtah
Mano dasadisi gatam prthiwyambuni jiryyatah. 3

He kamung kumara anung sinangguh maturu ikang dasendriya ikang matanghi wayu lawan teja ya sinangguh pancawayu ngaranya. Iwirya prana apana samana udana wyana ika sinangguh teja prabhawa sub ning sarira ya tekamangenaha ring awak ikang maha ri dasa desa [ kadi angganintg haringet ri prawrttinya.
Artinya :
Wahai anakku Sang Hyang Kumara , yang menyebabkan tubuh ini tertidur,adalah dasendrya, yang menyebabkan bangkit adalah panca Bayu namanya, yaitu: prana, apana, samana, udana, wyana, itulah yang merupakan sinar prebhawa yang merasuk kedalam tubuh dan menempati sepuluh tempat dalam tubuh, seperti halnya dewa wisnu, inilah perumpamaanya:

Eka bharya trayah putra dwe hale dasa dhnewah
Suksmatre mama wasatir yyo weti sa rawim wrajet 4

Hana ya anakebi tunggal ] anakya tlu] hana ta gala rwang siki ] lawan lembu sapuluh] unggwannya tngahning sawah ] an pwa mwah ring ta anakebi tunggal manak tlu ] mwang hiking gala rwang lawan ikang lembu sapuluh ] mwang ikang sawah sawah kahananya ] ya teka tka ri pada bhatara siwa, ]sang wruh irika ya tumemwakeni sang pinaka swami ning rat kabeh.

Artinya :
Ada sepasang suami istri, memiliki tiga anak, ada srigala dua ekor, serta 10 lembu, yang bertempat di tengah sawah, demikian halnya sepasang suami istri yang beranak tiga, serta sepasang srigala dan sepuluh lembu, serta sawah sebagai tempatnya , semuanya akan di rasuki oleh dewa siwa, orang yang mengetahui tentang hakekat beliau sebagai sumber dari segala sumber di jagat raya ini.

Bharya wyaktam gunah putra mano bhudhis ca dwe hale
Drenawas cendriyan yewaa hrdayam ksetram ucyate 5

Ikang pradana ya sinangguh anakebi tunggal ] ikang tri guna ] ya sinangguh anak tlu] apan mijil saking pradana ya ] ikang budhi maanah] ya sinangguh gala rwang siki] sinangguh lembu sapuluh] ikang dasendrya] ya sinagguh sawah] ikang witning hati] mwang pusuh pusuh]] ika ta kabeh kawruhan de sang mahyun kalepasan ]

Artinya :
Yang diumpamakan pradana adalah sepasang suami istri, tri guna diumpamakan ketiga anaknya, sebab tri guna keluar dari pradana, sementara Budhi dan manah diumpamakan sebagai dua eor srigala, yang diumpamakan sebagai 10 lembu adalah dasendrya, yang diumpamakan sebagai sawahnya adalah kata hati/ bathin, beserta segala isinya, semua itu harus di ketahui oleh orang yang akan mencari kelepasan .

Mataram pitaram hatwa dwau ca brahmanau
Sa rastram nagaram hatwa rudralokam awapnuyat 6

Bapanta mwang hibunta ] sira patyananta] mwang maling rwa ] mwang brahmana rwa ] patyananta teka ] telas pejah pwa bapanta mwang hibunta ] mwang hiking maling rwa, ] lawan hiking brahmana rwa] mwang kadatwan lawan warrna mami, ] kapangguh tang rudra loka denta] mangkana ling bhatara

Artinya :
Ayah dan ibumu, beliau patut di hilangkan , serta dua maling , serta dua brahmana , matikanlah , setelah mati kedua orang tuamu, , kedua maling itu, dan kedua brahmana itu, serrta tempat dan segala jenisnya , maka akan bertemu di rudra loka , demikian lah sabda bhatara .

Mataram prakertim widyat purusam ca pitaram widuh]
dharmo dharmas ca dwau harau bhudir mmanas ca brahmanau 7

sang prakerti sira sinangguh ibu] sang purusa sira sinangguh bapa ] dharma adharma sira sinangguh maling rwa] ikkang bhudi mananh sira sinangguh brahmana rwa
Artinya :
Sang Prakerti di umpamakan sebagai Ibu, Sang Purusa diumpamakan sebagi bapak , dharma adharma sebagai kedua maling itu, budi dan manah diumpamakan sebagai kedua brahmana itu ,

Dasendryani rastram hi sariram nagaram tatha
Atmana tu hatwa sarwa rudralokam awapnuyat 8

Ya sinangguh kadatwan ] ikang dasendrya] ya sinangguh wanwa ] ikang sarira, ika ta kabeh patyakna] patyakna ngaranira , tinggalakna kalingan ika, sampun pwa kawasa kabeh katinggal] mati kalinganya kapangguh tang rudra loka denta

Artinya :
Yang diumpamakan sebagai tempatnya adalah daaesendrya ,yang diumpamakan sebagai desanya adalah tubuh kita, itu semua harus di musnahkan, patyakna(di musnahkan) artinya di tinggalkan, setelah semuanya berhasil di tinggalkan maka mati pasti akan dbertemu di rudra loka olehnya.

Akase jayate puspam nadyam jwalati pawakah
Mrduprsthani kurmanam ratrau ca jayate rawih 9

Hana kambanging akasa] hawan apuy dumilah ri dalem wway] hana ya pasmapes gigirnya ] hana taditya metu ring wngi] ika ta kawruhana de sang mahyun kalpasan

Artinya :
Ada ruang di angkasa, awan dan api yang bersinar dari dalam air, ada juga asap tebal yang mengelilinginya , ada matahari yang muncul di tengah kegelapan, itu hendaknya di ketahui oleh orang yang mencari kellepasan

Ka akasae ca kim puspam ka nadi ko hi pawakah
Kurmmaprsthani kannyewa ka ratrih ko rwis tatha10

Aparan yeka sinagguh bhatara akasa , aparan teka sinangguh kembang wih] aparan teka sinangguh lwah, aparan sinangguh apuy ri dalemwway] aparan ta sinangguh pasmapes gigirnya] aparan ta sinangguh wngi ngarannya wih, Aparan sinangguh aditya ring wengi

Artinya :
Apakah yang diumpamakan sebagai bhatara akasa , apakah yang dimaksud dengan kembang wih, apakah yang dimaksud dengan sungai, apa yang dimaksud dengan api di dalam air, apakah yang dimaksud dengan asap yang mengelilinginya, apakah yang dimaksud dengan kegelapan, apakah yang dimaksud dengan matahari di tengah kegelapan,

Swam sariram manah puspam om karah pawakah smrtah
Dasendryani kurmmas ca sarwa nadyo nadyah smrthah 11

Ikang sarira ] ya akasa ngaranya ] sang hyang manah sira kembang Sang Hyang Omkara sira apuy] ring dalem wway ] iakang dasendriya ] yeka pamaspes gigirnya ] ikang lwah ngaranya] Nadi otwat ika

Artinya :
Tbuh kita, itu disebut sebagai akasa, Sang Hyang Manah sebagai kembangnya , Sang Hyang Omkara sebagai apinya, di dalam air, adalah dasendrya, sebagai asap yang mengelilinginya yang dimaksud sebagai sungainya adalah pembuluh darah dan urat,
Ratris ca prakrtir jneya rawis ca purusa tatha
Atmajnanam tu wijnaya mucyate natra samsayah 12

Sang pradana sira wngi] sang purusa siraditya mte ring wengi, sang Hyang Atma sira sinangguh janana wruh pwa wang irika kabeh ] ta sandehakena mulih maring pada bahatara

Artinya :
Sang Pradana adalah kegelapan, sang Purusa adalah matahari yang muncul di tengah kegelapan, Sang Hyang Atma di sebut sebagai janana, semuanya diketahuibersemayam disana oleh orang , semuanya itu tidak bias di pungkiri akan kembali kepada beliau.
Skando ratris ca wijneyas caksus ca wa rawis tatha
Manojnanam tu wijnaya sa mucyate wai janmanah 13

Sinanguh wengi ngaranya waneh ] ikang sarira pancamaha bhuta ] rawi ngaranya ] ikang dasendrya ] sinangguh jananatma] sira ta luputing janma sangsara

Artinya :

Yang di umpamakan sebagai kegelapan adalah tiada lain, panca maha bhuta dalam tubuh kita , matahari adalah dasendryanya, yang di sebut janana atma , beliau luput dari segala penderitaan manusia,

Manno budhir ahangkaro wayubhih pancabhih saha
Pranastau sarwabhutranam sariram suksmam ucyate14

Hana ta manah ] budhi ] ahangkara ] hana ta panca wayu ngaranya waneh] lwirnya prana ] apana] samana] udana ] wiyana ] lima bedhania . pranastau sarwa bhutanam . ika ta kabeh wwalu pindanya ] pinaka prana ning bhuta kabeh] sariram suksmam ucyate. Ya sinangguh suksma sarira ngaranya waneh

Artinya :

Ada yang di sebut manah, budhi, ahangkara, ada panca bayu namanya, seperti :prana ,apana, samana, udana, wiyana, ada lima sifat yang berbeda, pranastau sarwa bhutanam .itu semua terbagi menjadi tiga , sebagai prana dari semua bhuta , sariram suksmam ucyate. Yang kedua Beliau juga sebagai suksma sarira .
===============================================================
Padam jāgrat tu bramanah swapno wisnupadal tatha|
Susuptam padam rudrasya turyyapado maheswarah. 46

Hyang nikang jagrapada| sang hyang brahma| hyang nikang swapnapada| sang hyang wisnu| hyang nikang susuptapada| sang hyang rudra| hyang nikang turyyapada sang hyang maheswara.
Artinya :
Sebagai dewanya di jagra pada, Sang Hyang Brahma ,sebagai dewanya di swapna pada, sang Hyang Wisnu , sebagai dewanya di susupta pada , Sang Hyang Rudra sebagai dewanya di turyapada, Sang Hyang Maheswara

Turyyantasya mahadewo namna swipadam tatha|
Paramatmanas ca kaiwalyam param kaiwalyam santidam. 47ā

Hyang nikang turyyanta| sang hyang mahadewa| sira sinangguh siwapada ngaranya| hyang nikang kaiwalya| sang hyang isana| hyang nikang paramakaiwalya| bhatara paramasiwa| sira ta santida ngaranya| sinangguh kamoksan mangkana ling bhatara| umarahmarah ri sang kumara.
Artinya :
Sebagai dewanya di turyanta , Sang Hyang maha dewa, beliau disebut sebagai siwapada namanya, , dewanya di kaiwalya, Sang Hyang Isana , dewanya di Parama kaiwalya , bhatara paramasiwa, , beliau juga disebut santida namaya, artinya mencapai kamoksan , demikianlah sabda bhatara , memberikan ajaran kepada Sang Hyang Kumara.

Jagrac caswamedhayajno wajapeyas ca swapnakam
Pundarikah susuptam ca rajasūyas ca turyyakam. 48

Ikang jāgrapada| ya aswamedhayajna ikangswapnapada ya wājapeyayajna ikang susuptapada ya pundarika ikang tūryyapada ya rājasūya ngaranya.
Artinya :
Di jagara pada, adalah aswameda yadnya, di swapna pada adalah wajapeya yajna, di susupta pada adalah Pundarika, di turya pada adalah raja suya namanya.

Jāgrad wamsantarityuktam diwyarūpas caturmukhah
Bhasmabyam jatādharo brahmacāri ca panditah. 49

Ikang jāgrapada ya pakuwwan watěk hyang brahmā iběkan pwa caturmmukha
Diwyarūpa sira pada putih dening awu pada mangunyākěn caturwwedamantra mwang jatādhara pada brahmacāri sira pada masawit brahmaūtra mangkana pahyasnira nitya samūjā ring sang hyang brahmā sira.
Artinya :
Di jagra pada adalah tempat/ sthana para dewa brahma , di penuhi oleh dewa catur muka/ bermuka empat, memiliki rupa yang sangat mulya beliau, berwarna putih abu abu beliau, sedang merapalkan catur weda mantra, memakai ketu, dan sedang melaksanakan brahma cari, memakai kain kulit kayu, demikianlah busananya , selalu memuja kehadapan dewa brahma beliau.

Swapnasya dewatacyuto diwyarupas caturbhujah|
Sangkhacakragadahastah khagendrawahanah. 50

Ikang swapnapadal| ya pakuwwan watek hyang wisnu| kapwa diwyarupa| pada sira caturbhuja| kapwa sira manggego sangkha sakra mwang gada| pada manunggali garuda.
Artinya :
Di swapna pada , adalah tempat dewa wisnu, semuanya memiliki rupa yang mulya, bertangan empat, semuanya memegang sangka(trompet kulit kerang), memegang cakradan gada , dan menunggangi burung garuda.

Susuptasya dewatokto rudrarupah kaladharah|
Trinetras trisulahastah sarwwo wrsabhawahanah. 51

Ikang susuptapada| ya pakuwwan sisya bhatara rudra| sira pada manggego kala| kapwa sira trilocana| pada mawama trisula| pada manunggangi lmbu.

Artinya :
Di susupta pada , adalah tempat bhatara rudra, semuanya memegang dupa(pasepan), berkepala tiga, dan memegang tri sula, dan menunggangi lembu.

Turyyasya cesanah prokoto nityatrpto wiragatah|
Niraharasca nirajo wayubhutas caracare. 52

Ikang turyyapada| ya pakuwwan sisya bhatareswara| kapwa sira trpti sadakala| tanpa lwir sira| tatan hana kahyunira| wayu pinakaswabhawa nira hana ring sarwwabhuta.
Artinya :
Di jagat turya pada, adalah tempat bhatara iswara , beliau semuanya tenang dan damai, tidak tergoyahkan beliau, tidak ada yang dipikirkan oleh beliau, angin sebagai kekuatan swabhawa beliau, yang ada di semua mahluk.

Turyyante siwa ityukta rsiryo jnane cittakah|
Yo jnatwaitam caiwa bhawantacariti smrtah. 53

Ikang turyyanapada| ya pakupwan kahanan bhatara siwa| sira ta kawruhana de sang wiku| sira mangenangena jnana de bhatara| lawan sang hyang atma| parananya msat| ri kala ning pralaya| tatan hanang janma ling bhatara| tan dadya kapunarbhawa.
Artinya :
Di turyana pada, adalah tempat bhatara siwa, tidak diketahui oleh sang wiku, beliau mencoba membayangkan kekuatan bhatara, dan sang hyang Atma, jiwanya melesat disaat kematian/ kehancurannya, tidak ada manausia , sabda bhatara, tidak akan mengalami punarbhawa.

Tiktam ewa mahadewo mahajiwo maheswarah|
Darppane ca ya mayaiwa updeso ngidyate. 54

Sang hyang mahadewa sira tikta ngaranira| sang hyang maheswara sira jiwa| kady anggan ini maya katon ing crmin| mangkana bhatara| an pinakajiwa ning rat kabeh| anan katan ing sarira| ika ta kabeh| ya upadesa negaranya| ling bhatara ri sang kumara.
Artinya :
Sang Hyang maha dewa beliau tikta namanya , Sang Hyang Maheswara adalah jiwa, seperti halnya bayangan yangterlihat di cermin, demikianlah perwujudan beliau, sebagai jiwanya seluruh mahluk, yang ada di setiap tubuh, semuanya itu, hanyalah sebagai tempatnya saja(wadah), demikianlah sabda bhatara kepada sang Hyang Kumara.

Tiktakam iswaro jneyah siwo samudahrtah|
Chayena dasarsanam tasmin turyyantasya nidasarsanam. 55

Sang hyang hinajaraken bhatara| i tngah ning tikta| kady anggan ing maya katon ing crmin| mangkana ta sira katon ing citta| sang hyang iswara sira tikta| nihan.
Artinya :
Sang Hyang Kumara diajarkan Oleh Bhatara, di tengah tengah tikta itu, seperti halnya bayangan yyang terlihat di cermin, demikianlah yang terlihat dalam pikiran, sang hyang Iswara adalah merupakan tikta, demikian

Kamalam ca pranalam ca tiktam iswara ewa wa|
Sarirayatane diwye tatra sathapyo maheswarah. 56

Ikang paruparu| ya kamala| yeka ngaran pranala| ikang tikta| ya ta ngaran lingga| ikang Sarira| ya ta ngaran khayangan| putus ning sinangguh diwya bhatara| maheswara| sira pratisthe ngkana. Ikang sarira pradhana| mangkana lawang sanga.
Artinya :
Di dalam paru-paru, di sebut kamala, itu namanya pranala, tikta itu, beliau disebut lingganya badan kasar, itu juga disebut kahyangan, , beliau di sebut sebagai sang maha putus, dewa maheswara, beliaulah yang akan membersihkan badan kasar (pradana), demikian juga sembilan lobang,

Anggusthamatram asthaya sphatikabham maheswaram|
Sarirayatane diwye tatra maheswaram. 57

Kunang ikang| sasanggusthapramananya| prabhawa bhatreswara| kadi sphatika| ikang sarira tulkya kahyangan| mangkana ta bhatareswara| mangenangentanaku sang kumara.

Artinya :
Adapun juga , sasangusta pramananya( yang menyucikan pramananya) adalah kekuatan bhatara iswara, seperti di sucikanlah tubuhnya bagai kahyangan, demikianlah bhatara iswara, pikirkanlah anakku Sang Hyang Kumara.

Tawehantu wadah tiktamewam awacahata|
Saptadwipapramanas ca raja bhawati wiryyawan. 58

Ndya nikang mahapunggung| mawada jatinya| ang inujaraken tikta| ade ika sanggustha gongnya| ikang tikta| an pada gongnya lawan nusa pitu| apa nikang saptadwipa ngaranya| mangkana ta bhatareswara| sira ta mahaprabhawa juga tarwwanya mapaga| nahan ta ling nikang mamunggung| ya sinangguh sang pandita madwan.
Artinya :
Bagi orang yang sangat bodoh, sebenarnya selalu mengingkarinya, yang di sebut sebagai tikta, tidak mengetahui kebesaran kekuatan membersihkannya, tikta itu, jika dibandingkan besarnya sama dengan tujuh pulau, sebagaimana yang disebut sapta dwipa(tujuh pulau) namanya , demikianlah bhattara Iswara , bbeliau sangat berwibhawa dan janganlah mengingkarinya, demikianlah orang yang bodoh, yang disebut sebagai pandita bohongan.

Wame bahau shito wisnur ddaksine ca caturmmukhah|
Maheswarasamudbhawau brahma wisnus ca dwawubhau. 59

Sang hyang wisnu sira munggwing bahu keri| sang hyang brahma sira munggw ing bahu tngan| bhatara maheswara sira munggw ing patngahtngahan sang hyang brahma wisnu| sang hyang tigawak bhatara| sangksepanya n katiga| sang hyang brahma wisnu maheswara| awak bhatara sira.
Artinya :
Sang Hyang Wisnu bersemayam pada bahu kiri, sang Hyang Brahma bersemayam pada ahu kanan, sang Hyang maheswara bersemayam di tengah tengah, sang hyang brahma wisnu adalah tiga perwujudan bhatara, , kejelasannya yang tiga tersebut, sang Hyang Brahma wisnu maheswara dalah perwujudan Bhatara.

Hrdye suksmabhutam ca jnane tisthati nityasah|
Suksmatwam ca wibhutwam ca katham jneyah si to stha ti. 60
===============================================================
Ri samangkana ning suksmaning hati, tathapinya mangkana kinawruhanta ya dening jnana , amengannya wekasan, umungguh ring jnana lana, sayojjya lawan bhatara, hana ta sunya sakeng sunya , hana tam alit sakeng malit, paramakaiwalnya, niraasraya ngarannya, tan kinahanan dening suka duka , mangkana ling bhatara .
Artinya :
Demikianlah tentang makna hati, kan tetapi walaupun demikian supaya diketahui oh jnana, sebagai pedoman kelak, supaya bersemayam terus dalam jnana, supaya berhubungann dengan bhatara, ada sepi yang berasal dari kesepian, ada sesuatu yang kecil berasal dari yang terkecil, sangat besar dan sangat kecil tidak bias diungkapkan beliau, tidak terkena dalam bentuk suka dan duka, demikianlah sabda bhatara,

Sarwaswa yatha nimahat sthanam sasya pratisthati, 61
Hredaye padmakosas ca moksadam tri padam jneyam

Hana ta padma ring hati, hana ta padma ring paru paru, ya ta padma kosa ngaranya, hana ta hrdaya ngaranya, sumungsang ya malyang pih, ika ta kabeh ya tri pada ngaranya, unggwan ring rat kabeh.

Artinya :
Ada bunga teratai di dalam hati , ada sebuah teratai dalam paru paru, itulah padma kosa namanya , ada yang disebut hredaya namanya, mengambang terbalik dia tempatnya, itu semua, bersemayam di seluruh alam semesta,
Suryyakoti sahasram surhrdayamwimalam subham
Hrdayante padam sunyam palam kaiwalyam ucyate 62

Ikang hati malilang malit, ya pada lawan aditya sewu, tejanya ilang pari purna ring hayu, tumpukning hati yeka pada sunya, ya sinangguh parama kaiwalya

Artinya :
Di dalam hati yang sangat kecil, besarnya sama dengan seribu matahari, sinarnya hilang tanpabekas di rongganya, akan sepilah di hati, di hati seketika menjadi sunya, itulah yang disebut parama kaiwalya

Hrdimdharanakrtyam ca saiwam suksmam param padam
Ya jnatwa sarire smin mucyate naatra samsayah 63

Ikang hati , hana Siwa pada namanya, Ikang Omkara ya Parama Sunya , suksma pih, ikang Wang kumawruh ikang siwa pada sangkeng sarira , ya teka tan kasndehakna ling bhatara .
Artinya :
Di hati, ada yang di sebut siwa pada, di dalam Omkara ada parama sunya, sangat rahasia, seseoranghendaknya mengetahui siwa pada yang ada dalam tubuhnya, maka dia tidak akan diragukan lagi sabda bhatara.

Samsarasagare ghoe purusah sthito nagawati
Ongkaro garudo jnatwa yatanaya nityaddham 64

Lwir ning Sang Hyang Purusa, sedeng niran haneng tngah ning apah, kadi ula siran katatakut , Sang Hyang Omkara ta sira haran garuda , sira tamawa sang purusa ring siwa pada
Artinya :
Seperti halnya Sang Hyang Purusa, saat beliau berada di dalah apah (sat cair), seperti ular beliau sangat menakutkan, Sang Hyang Omkara beliau sebagai garuda, beliaulah yang membawa sang Hyang Purusa ke siwa pada/ jagat siwa,

Ong karaagnipradagdhatma manasah prawimucyate
Sariram tasya wagdagdham nirbbijam janmanasanam 65

Nihan deya sang mahyun lpasa, ikang sarira ya tunu wehen gesenge, denira sang Hyang Omkara , sira ta mangaran apuy
Artinya :
Beginilah caranya orang yang ingin terlepas , bakarlah tubuhnya supaya hancur, dengan menggunakan Sang Hyang Omkara , beliau saat itu sebagai api.

Sarwwesam aksaranam ca Ongkaras ca wisisyate
Ong karah paramam suksmam tatwam nirwwanaprapakam 68

Kadiwyan sang Hyang Om Kara sira wih sangkeng mantra kabeh, sira sinangguh parama suksma , mangkana ikang kamoksan kapangguh denira, sang hyang Ongkara pinaka marga de sang yogiswara
Artinya :
Ke utamaan Sang Hyang Omkara seperti jiwa dari semua mantra , beliau disebut parama suksma ,demikianlah kamoksan itu akan dapat di capai olehnya. Sang Hyang Omkara di jadikan sebagai jalan oleh para yogiswara.

Niraksaram bhawen nityam nissatwam caiwa niskalam
Nirupah sarwabhawesu moksa esa prakirthitam 67

Tan kna ring aksara , tan hana, nguniweh sarwwa bhawa kabeh, ikang mangkana ya ta suksma , ling bhatara

Artinya :
Tidak bias di tuliskan, tidak ada , apalagi dalam setiap mahluk hidup, beliau itu sangatlah suksma , sabda bhatara.

Atma caiwantaratma ca parama atma tathaiwa ca
Atyantas ca wibhuh sunyah, antyo bhuh parama siwah 68
Hana ta atma ngaranya, hana ta antaratma ngaranya, hana ta paramatma ngaranya, tengah nikang tiga , hana ta atyantaatma ngaranya, sunya sira prabhu, sinangguh paramasiwa, nihsreasa, kayatnaakna tmentment
Artinya :
Ada yang di sebut atma , ada yang dissebut antara atma namanya, ada yang disebut paramatma namanya, diantara ketiga tiganya ada yang disebut atyantaatma namanya , beliau yang maha kosong, disebut sebagai parama siwa ,maha kosong, agar benar benar berhati hati.
Atma wisnur iti jneyah antaratma pitamahah
Paramatma tatha rudrah atyantah parama siwah 69

Sang Hyang wisnu sira atma , sang hyang brahma sirantaratma, bhatara rudra sira paramatma bhatara siwa sira atyantatma ,

Artinya :
Sang Hyang Wisnu beliau disebut atma, Sang Hyang brahma beliau disebut antar atma , bhatara rudra beliau adaalah parama atma, dan bhatara Siwa adalah antyantaatma .

Akaro jagrad ityuktam ukarah swapna ewa ca
Makaras ca susuptam bho ongkaras turyam ewa ca 70

Ikang akara , ya jagra bija , ikang Ukara , ya swapna bija , ikang Ma kara , ya susupta ija, ikang Ong kara ya turya bija
Artinya :
Di dalam Ang kara, ada jagra bija, di U kara ada swapna bija, di dalam Ma kara ada susupta bija, dan di dalam Om kara ada turya bija,

Sthananyatha catwari ongkarasya parigrahah
Nabhau hrdaye kanthe ca mastake cawido widuh 71

Hana ta sthana pat kwehnya, ongkara lawan bhatara , ndya ta desaning pat lwirnya puser, ing hati, ing gulu, , ing hulu
Artinya :
Ada empat tempat banyaknya , Om kara dengan Bhatara, dimanakah keempat tempat itu, seperti : di hati, di pusar, di tengkuk dan di kepala,

Manah kaiwalyam wijneyam bhudir brahma prakirtitah
Ahangkarastatha rudra sattwam caiwa maheswarah 72

Bhatara wisnu sira hyangning manah, bhatar brahma sira hyangning budhibhatara Rudra sira Hyangning ahangkara, bhatara Maheswara sira Hyang ning satwa,

Artinya :
Bhatara Wisnu sebagai dewanya pikiran,/manah, bhatara brahma beliau dewanya budhi, bhatara Rudra beliau sebagai dewanya ahamkara, dan bhatara maheswara beliau sebagai dewanya sifat satwa

Sa janaadhikara jneyah sahasranaawasahayah
Yo jnanatwo samsayam sa sadyodrstamaheswarah 73

Sira bhatara meweh kapanggihannira , tan kinawruhan dening mapunggung, dumeh ya mangkana, sakarikwehning jnana, ika ta wang wruh ring bhatara , mwang henak donira wruh ri tatwa bhatara , ya teka tan kasandeha kna ya kalpasan

Artinya :
Beliau para bhatara sangat sulit di temukan, tidak akan bias diketahui oleh orang yang bodoh , itulah sebabnya , hanya dengan kekuatan jnana , barulah orang akan tahu keberadaan bhatara, dan itulah sebabnya cari tahulah tentang ketatwan bhatara, sehingga nantinya tidak akan mendapat halangan dalam mencapai kalepasan .

Samsarasagare ghore ongkaro hi naus cocyate
Yenottirnnah parawaro nawasya kim prayojanam 74

Makweh sang hyang inajaraken, hana Omkara ngaranira, sira parahu sabhawanta, ikang sagara kaharan taksikta , sang hyang ongkara pwa sira parahwanta, yatanyan hentasan ikang papa magong, hlas pwa kita dating ri pada bhatara, lawan sayogya kita hentyakenta parahunta, apan tan hana prayojananta, an huwus ipasprayojananta samangkana juga paknanya
Artinya :
Sangatlah banyak beliau di ajarkan , ada yang di sebut Om kara, beliau adalah sebagai perahu dalam mengarungi, melintasi lautan yang sangat luas tak bertepi , sang Hyang Omkaralah sebagai perahunya, yang akan dapat melintasi lautan penderitaan yang luas, maka tidak akan ada halangan engkau datang menuju bhatara, kemudian sudah sepatutnyalah engkau mengendalikan atau menghentikan perahumu, apabila engkau tidak memiliki tujuannya, jika engkau sudah memiliki tujuan yang pasti maka sepatutnyalah engkau laksanakan .
Nirgunam sarwwabhutanam suksmajanabhawasthitam
Hredaye laksayettatha moksa ewa prakirtitah 75

Tidak ada komentar:

Posting Komentar